TRÒ CHƠI PHÂN BIỆT NHỊP ĐIỆU BẰNG THÍNH GIÁC
Trần Thị Thúy Vinh
Nguyễn Thị Chung (dịch theo tạp chí)
Trường CĐSP TP.Hồ Chí Minh
Trò chơi “Búp bê đi, búp bê chạy”
Dụng cụ: trống/ lục lạc, búp bê to, một số búp bê nhỏ cho trẻ.
Thẻ từ: “cùng chơi”, “lắng nghe”, “đúng”, “không đúng”, “không đúng”, “trống”, “búp bê đi”, “búp bê chạy”, “NHANH”, “CHẬM”.
Tiến trình chơi: Trẻ đứng hoặc ngồi thành hình vòng cung trước GV, GV có búp bê to, khi đánh trống với nhịp chậm, GV cho búp bê đi chậm, phát âm “top- top- top”;sau đó đánh trống với nhịp nhanh, búp bê chạy, phát ra âm “top- top” và cho búp bê trở lại chỗ cũ.
Đặt trước mặt mỗi trẻ một búp bê nhỏ, đánh trống nhịp nhanh- yêu cầu trẻ cho búp bê chạy và đồng thời phát âm “ top top top- top top top”.Kết thúc hành động, búp bê quay về ngồi trước mặt trẻ, đánh trống nhịp chậm- búp bê đi, trẻ phát âm “top top top” và cho búp bê trở về chỗ cũ.
Khi trẻ đã thực hiện tốt bài tập, GV sẽ hỏi trẻ “âm thanh như thế nào?” sau mỗi lần thực hiện, trẻ trả lời bằng thẻ từ “nhanh/ chậm”. Cách viết đặc biệt của thẻ từ “C-H-Ậ-M” sẽ giúp trẻ lĩnh hội tính chất của âm thanh dễ dàng.
Sau đó, có thể nâng mức độ khó của trò chơi lên 3 mức độ: nhanh, vừa phải, chậm tương ứng với 3 hành động chạy- đi- đi chậm.
Trò chơi “ngón tay đi, ngón tay chạy”
Dụng cụ:
Thẻ từ: “cùng chơi”, “lắng nghe”, “đúng”, “NHANH”, “CHẬM”.
Tiến hành trò chơi:Giáo viên và trẻ ngồi sau bàn của mình, GV phát âm tiết “pa-pa- pa” chậm, cùng lúc đó cử động ngón trỏ và ngón giữa như chân biết đi theo nhịp chậm. GV lặp lại và yêu cầu trẻ thực hiện. Thực hiện tương tự với nhip nhanh- ngón tay chậm.
GV phát âm âm tiết lúc nhanh, lúc chậm theo thứ tự khác nhau, trẻ sẽ thực hiện hành động ngón tay tương ứng. Sau đó GV sẽ hỏi trẻ “âm thanh như thế nào?” và trẻ sẽ trả lời bằng cách lựa chon thẻ từ tương ứng với tính chất của âm thanh.
Khi trẻ đã thực hiện tốt bài tập bằng cách kết hợp nghe- nhìn(nhìn GV) thì yêu cầu trẻ phân biệt nhịp điệu của âm chỉ bằng thính giác.
Trò chơi “cùng vẽ mưa”
Dụng cụ: lục lạc, giá vẽ, tranh vẽ mưa to, mưa nhỏ, dù, ô, giấy vẽ, bút màu, thẻ từ “NHANH”, CHẬM”.
Thẻ từ: “cùng chơi”, “lắng nghe”, “đúng”, “không đúng”, “lục lạc”, “mưa”, “dù”, “bút chì”, “giấy”, “vẽ nào”, “NHANH”, “CHẬM”.
Tiến trình chơi: Trẻ đứng thành hình vòng cung, GV cùng trẻ xem tranh có vẽ mưa to. Sau đó, GV lắc lục lạc nhanh và phát âm “ mưa- độp, độp, độp” bật dù và gọi trẻ đến trú dưới dù.Cô và trẻ cùng tiến đến giá vẽ đã gắn 2 tờ giấy, góc trên của 1 tờ đã có đám mây có mưa, góc tờ còn lại có mặt trời bị đám mây nhỏ che.GV lắc lục lạc nhanh, cô bảo mẫu dùng bút vạch các giọt mưa rơi xuống đồng thời phát âm thanh “độp độp độp”.
GV cùng trẻ quan sát hình vẽ mưa nhỏ, lắc lục lạc theo nhịp chậm. Cô bảo mẫu/ GV khác vẽ trên tờ giấy có hình mặt trời những hạt mưa nhỏ và phát âm chậm “tách tách tách”.GV nói “Hết mưa rồi” và cụp dù xuống.Trẻ về bàn của mình, GV đưa cho mỗi trẻ 2 tờ giấy có hình vẽ như trên bảng.
GV bắt đầu lắc lục lạc với nhịp nhanh, đồng thời vẽ mưa lớn trên tờ giấy có mây.Lặp lại hành động đó và yêu cầu trẻ chọn đúng tờ giấy cần thiết rồi vẽ mưa to. Thực hiện tương tự với nhịp chậm.
Có thể yêu cầu phát âm “độp độp độp” hay “tách tách tách” khi vẽ mưa.Khi trẻ đã thực hiện tốt bài tập này, sau khi vẽ xong, GV hỏi trẻ “ âm thanh như thế nào” và giúp chọn thẻ từ thể hiện tính chất của âm thanh “NHANH”, “CHẬM”.
Khi trẻ đã thực hiện tốt bài tập bằng cách kết hợp nghe – nhìn(nhìn GV) thì yêu cầu trẻ phân biệt nhịp điệu của âm chỉ bằng thính giác.
Sẽ rất hữu ích nếu dạy trẻ lắc lục lạc khi nhịp nhanh hoặc chậm. Khi đó, mỗi trẻ lần lượt là “ giáo viên nhí”. GV sẽ đưa thẻ từ, ví dụ “NHANH”, trẻ sẽ lắc lục lạc nhanh và quan sát các bạn vẽ mưa to.